Pekiştirme Tedavisi nedir.
Ortodontik tedavinin temeli, diş köklerinin çene kemiği içerisinde yer değiştirmeleri esasına dayanır. Dişlerin kemik içerisindeki hareketi; ilerledikleri yönde önlerinde bulunan kemiği eritmeleri, arkalarında ise yeni kemik oluşması prensibi ile gerçekleşir. Bu yüzden tedavi esnasında dişler hareketli olur ve hafif sallanmalar hissedilebilir. Dişler yeni konumlarına yerleştiklerinde ise etraflarında yeniden kemik oluşur. Ancak oluşan bu yeni kemik henüz yumuşak bir kemiktir. Kalsifikasyonunu tamamlaması, sertleşmesi ve dişi bulunduğu yerde tutabilecek hale gelmesi için, en az 6 aylık bir zamana ihtiyaç vardır. İşte bu süreç; ortodontik tedavi sonucunda elde edilen diş konumlarının kalıcı olması için, belirli aygıtların kullanımı ile tedavinin pekiştirildiği ‘pekiştirme tedavisi’ dönemidir.
Pekiştirme Tedavisinde Hangi Aygıtlar Kullanılır?
Pekiştirme tedavisi protokolü ve kullanılan aygıtlar, ortodontik tedaviyi uygulayan hekim tarafından belirlenir. Burada uygulanmış olan ortodontik tedavi şekli, hastanın yaşı, hastanın ortodontik tedavi öncesi problemi, diş kökünü çevreleyen kemiğin sağlığı gibi kriterler önem kazanmaktadır.
Sabit pekiştirme aygıtları
Pekiştirme tedavisinde retainer adı da verilen sabit sistemler sıklıkla kullanılmaktadır. Bunlar ön dişlerin arka iç yüzeylerine yapıştırıcı materyaller yardımı ile uygulanan ince sarımlı tellerdir. Hastaya rahatsızlık vermezler, sadece diş yüzeyinde hafif bir kabarıklık şeklindedirler. Tedavi bittiği gün hem alt hem de üst çeneye uygulanırlar, hasta tarafından çıkartılamazlar ve en az 2 yıl süre ile ağızda kalmaları istenir. 2 yıl sonrasında da kopma ya da kırılma olmadıkça ağızda kalmaya devam ederler. Eğer bu süreç sonunda problem olur ise genellikle yenilenmelerine gerek duyulmaz. Ancak yine de hastanın durumu, ortodontik tedaviyi tamamlayan hekim tarafından değerlendirilmeli ve hekimin öngörüleri doğrultusunda retainer takibi yapılmalıdır.
Hareketli (takılıp çıkarılabilen) pekiştirme aygıtları
Essix plakları, Hawley plakları ya da wraparound apareyi gibi farklı tiplerde takılıp çıkarılabilen pekiştirme aygıtları mevcuttur. Bunlardan hangisinin tercih edileceği, ortodontik tedaviyi uygulamış olan hekim tarafından belirlenir. Genellikle bu aygıtlar, uyku ile birlikte ortalama 10-12 saat kullanılmak üzere hastaya teslim edilirler. Hareketli pekiştirme aygıtlarının genellikle en az 6 ay kullanılması istenir. Ancak yine de kullanım süresi ve sıklığı hekim tarafından belirlenmelidir.
Kliniğimizdeki pekiştirme tedavisi protokolünde, mutlaka alt ve üst sabit iç tel uygulanmakta; bunlara ilave olarak hastamızın geceleri kullanacağı hareketli bir pekiştirme aygıtı da en az 6 ay süre ile uygulanmaktadır.
Pekiştirme tedavisi nasıl yürütülür?
Pekiştirme tedavisi süreci; hastaya uygun görülen pekiştirme aygıtlarının uygulanması ve belirli aralıklar ile yaklaşık 2 yıl daha hastanın görülmesi ile idame edilir.
Kliniğimizdeki Pekiştirme tedavisi protokolü
Öncelikle tedavi bitim günü, alt ve üst iç sabit teller uygulanır. Bunun üzerine, hastamızın uyurken kullanacağı takılıp çıkarılabilen pekiştirme aygıtı da hazırlanır ve aynı gün hastamıza teslim edilir. Hastamızın 3 ila 6 aylık aralıklar ile ortalama 2 yıl daha takibi yapılır. Ayrıca bitim seansında, yirmi yaş dişleri de değerlendirilir ve elde edilen ortodontik tedavi sonucunu bozma ihtimali var ise, 20 yaş dişlerinin çekimi istenir.
Tedavi sonrası dişlerde tekrar bozulmalar olur mu
Ortodontik tedavi ile iyi bir diş ve çene kapanışı elde edilmiş ise, pekiştirme aygıtları düzenli bir biçimde kullanılır ise ve risk faktörü olan yirmi yaş dişleri çekilir ise; dişlerde tekrar düzensizlik oluşma ihtimali en aza indirgenir.
Ancak tüm bu tedbirlere rağmen, uzun dönemde tekrar düzensizlikler oluşma ihtimali vardır. Buradaki en büyük neden, dişlerin eski konumlarına dönme meylidir. Bir diğer önemli neden, çiğneme fonksiyonu esnasında dişlerin birbirine komşu yüzeylerinin temasta olması ve o alanlarda sürtünmeye bağlı aşınmalar meydana gelmesidir. Bu durum ileride dişlerin yavaş yavaş öne kayması ve çapraşıklık ile sonuçlanabilir. Genellikle iyi bir ortodontik tedavi sonrası, dikkatli bir pekiştirme süreci takibi yapılır ise; tamamen eski haline dönüş yaşanmaz. Sadece hafif düzensizlik seviyesinde kalır.
