Yeme İçme Alışkanlıkları

Ortodontik tedaviye başlayan hastalarda, yeme içme alışkanlıklarına birtakım düzenlemeler getirilmelidir.

Sert Yiyecekler

Sert gıdalar ağız içerisindeki ortodontik apareylerin kopmasına ve kırılmasına neden olabilir. Ancak bu sebep yüzünden, özellikle de ortodonti hastalarının büyük bir kısmının büyüme çağında olduğu düşünüldüğünde, sert gıdaların bütünüyle yasaklanması doğru değildir. Önemli olan dikkatli bir şekilde tüketilmeleridir. Örneğin elma, havuç gibi sert yiyecekleri bütün halinde ön dişlerle ısırmak yerine, daha küçük dilimler halinde arka dişlerle çiğnemek gerekir. İçerisinde çekirdeği olan yiyeceklerin (zeytin, kiraz, çağla…) çekirdekleri çıkartıldıktan sonra, kabuklu çerezlerin (fındık, fıstık…) kabuğu alındıktan sonra küçük parçalar halinde tüketilmesi gerekir. Bireyler tedavi ilerledikçe gıdaları doğru tüketmeyi öğrenirlerse apareylere zarar vermeden tedaviyi tamamlayacaklardır.

Asitli İçecekler

Kola, fanta, soda gibi asitli içeceklerden tedavi süresince uzak durmak gerekmektedir. Asit, braketlerin dişe yapıştırıldığı materyalin çözünmesine katkıda bulunur. Bu da braketlerin kopmasına ve tedavi süresinin uzamasına sebep olabilir. Ayrıca asitli içecekler diş minesinin zayıflamasına ve çürük başlangıçlarına neden olurlar. Bu içecekler, nadiren, pipetle tüketilebilirler.

Yapışkan Gıdalar

Yapışkan gıdalar: Karamel, lokum, jelibon gibi yapışkan gıdalar braketlere tutunup kopmasına neden olabilirler. Ayrıca yapışkan özellikleri nedeniyle diş yüzeylerinden uzaklaştırılmaları güçtür ve çürük oluşumuna neden olabilirler. Bu nedenle dikkatli tüketilmeleri ve sonrasında dişlerin fırçalanması gerekir.

Ortodonti Nedir?

Ortodontik tedaviye başlandığında, dişleri hareket ettirmek üzere uygulanan kuvvetler dişlerde ağrı oluşturabilir. Özellikle braketler takıldıktan 2 ila 4 saat sonra, dişlerde ağrı ortaya çıkabilir ve bu beklenen, normal kabul edilen bir durumdur. Ağrının tipi, şiddeti ve süresi bireyin vücut cevabına ve ağrı eşiğine göre değişir. Bazı bireyler bu ağrı sürecini çok kolay atlatırken, bazı bireylerde ağrı kesici desteği gerekebilir. Ağrı tedavi başlangıcından sonraki 2-3 gün içerisinde yavaş yavaş azalır ve en geç bir hafta içerisinde ortadan kalkar. Daha sonra ayda bir hastanın görüldüğü seanslarda, kuvvetin uygulanmasından sonra kısa süreli ağrılar olabilir.

Ağrı Başladığında

Yine ortodontik tedavi başladıktan sonra zaman içerisinde dişlerde sallanmalar meydana gelir. Bu durum dişlerin hareket ettirilmeleri esnasında etraflarındaki kemiğin eriyip yeniden oluşmasına bağlı olarak ortaya çıkar ve çok normal bir tablodur. Tedavi sona erince kemik de yeniden şekillenecek ve bu durum kendiliğinden ortadan kalkacaktır.

Dişlerde Sallanmalar

Ağrı başladığında yapılması gereken, aspirin haricinde bir ağrı kesicinin kullanılmasıdır. Bu, ağrıyı ortadan kaldıracak ve hastayı rahatlatacaktır. Ağrılı süreçlerde daha yumuşak gıdalarla beslenilmesi tavsiye edilmektedir. Çünkü çiğneme kuvvetinin oluşturacağı baskı, dişlerdeki ağrıyı artırabilir.

Acil Durumlar

Braket ya da Tüplerin Batması

Braket ve tüpler ağza yerleştirildikten sonra dil, dudak ve yanağın bu girintili çıkıntılı yapılara alışması vakit alacaktır. Özellikle ilk bir hafta, tedaviye alışma sürecidir ve yumuşak dokularda yaralar oluşabilir. Böyle durumlar için doktorunuz size bir mum verecektir. Sakıza benzer bir malzeme olan bu mum, batan braket ya da telin üzerine yerleştirilir. Böylece yanak ve dudakla temas kesilir, hasta rahatlatılır. Fakat bu mumun çok uzun süreli kullanımı ağza giren apareylere alışma sürecini uzatır.

Tellerin Batması

Tedavinin ilerleyen aşamalarında telde uzamalar ve batmalar oluşabilir. Ark teli uzadığında, tekrar tüpün içine yerleştirmeyi deneyebilirsiniz. Eğer bu mümkün olmuyorsa, temiz bir tırnak makasıyla batan tel parçasını kesebilirsiniz. Veya bir parça ortodontik mumu batan tel bölümüne yerleştirebilirsiniz. Bu müdahaleler yeterli olmaz ise ortodontistinize başvurunuz. Aksi takdirde batan kısım yanak içerisinde derin yaralar oluşturabilir.

Braket ve teli birbirine bağlayan küçük ligatür teli, dişin hareketine bağlı olarak yer değiştirebilir veya fırçalamalar sonucunda gevşeyebilir. Böyle durumlarda ortodontistiniz tarafından braketin altına gizlenen telin ucu, zamanla açığa çıkabilir ve rahatsız edebilir. Bu durumda, tırnağınız ile ya da bir kalemin arkasındaki silgi aracılığı ile teli braketin arkasına itebilirsiniz. Eğer bu mümkün olmaz ise, ortodontik mum yerleştirebilirsiniz.

Braket ya da Bantların Kopması

Bant veya braketler koptuğunda rahatsızlık vermiyor ise olduğu yerde bırakınız ve randevunuza uzun zaman var ise ortodontistinizi bilgilendiriniz. Eğer rahatsızlık veriyor ise bir parça mum ile üzerini kapatabilirsiniz.